... en Jezus blijft een lastpost.
| |
Het begint met
Begin dat ook door
het publiek gezongen wordt. Later blijkt dat dat eigenlijk
oefenen was voor Adieu
- de graflegging.
|
| |
|
| |
De 'ijzeren stellage' staat te
wachten voor de
geseling.
|
| |
|
| |
Het Gregoriaans Koor zingt vier
gregoriaanse gezangen.
|
Publieksimpressie op de uitvoering in de Ontmoetingskerk, 2016
We waren wat aan de late kant. Maar een volle kerk zou het toch
niet worden, zo was ons gezegd. Eenmaal in de kerkzaal van de
Ontmoetingskerk werd ons al gauw duidelijk, dat onze laksheid
bestraft zou worden met een staanplaats! Tenzij we het vriendelijke
aanbod van de gastvrouw aannamen: een zitplaats tussen een
Gregoriaans koor en een jongerenkoor!
We hoorden er niet thuis, maar we zaten er goed! En zo is het,
wat mij betreft, twee uur lang gebleven: ik voelde me tijdens de
hele happening niet thuis, maar ik zat er heel goed!
Waarom ik mij er niet thuis voelde?
Omdat er naar mijn idee niets klopte. Alles was net iets anders,
dan ik van een kerkdienst/theatervoorstelling verwacht. In een kerk
hoort toch alles ordelijk, eerbiedig en netjes te gaan! En van een
theatervoorstelling mag je toch verwachten, dat expressie, stijl en
decor getuigen van een strakke regie! En zeker als het gebodene de
eerbiedwaardige naam "Passie" draagt en pretendeert het kernverhaal
van Jezus' lijden en dood weer te geven.
Bij Passie denk ik aan de grote kerk in Apeldoorn, waarin
wij als zestienjarige puber-seminarist ruim drie uur op harde houten
banken stil en ingetogen zaten te kijken en luisteren naar de
uitvoering van de Matteüspassie. De Passie heb ik bijna mijn hele
verdere leven jaarlijks liturgisch 'gevierd' in de Goede Week, al of
niet volgens uitgebreide kerkelijke voorschriften betreffende zang,
gebeden en rituelen.
En nu zat ik daar op een Palmzondagmiddag te luisteren en kijken
naar liefst 7 verschillende koren. Bijna bij verrassing ontdekte ik
wát en wáár een koor zong. Ik hoorde om me heen fluisteren: "Nou
moeten wij!"; piepend en krakend werd een ijzeren stellage met
zangers naar voren gereden, en even later bleek mijn buurman aan de
beurt te zijn om met een welluidende stem een eeuwenoud Gregoriaans
gezang te vertolken. Op 5 meter afstand schoot telkens een klein
groepje acteurs, een beetje zenuwachtig lachend, vanaf de zijkant
het toneel op.
Nee, ik kreeg geen kans om mij thuis te voelen bij deze Passie.
Het lukte mij niet om van een afstand rustig te kijken en te
luisteren en te genieten. Integendeel: ik zat er middenin.
Voortdurend werd ik uitgedaagd om méé te doen, méé te spelen, méé te
zingen, op mijn manier, zonder de last van 'zo hoort het!' of 'zo
moet het!' of 'zó hebben we dat altijd gedaan!'
Ik voelde mij niet thuis. Maar wat zat ik er goed!
Want, bedoeld of onbedoeld, ik heb nog nooit meegemaakt dat de
Passie als voorstelling, als viering, als 'event' mij zozeer uit
mijn gevestigde geloofszekerheid haalde en mij ertoe dwong om
voortdurend zélf een plaats in te nemen! Míjn plaats in dat
spannende verhaal op leven en dood, dat al 2000 jaar verteld wordt
en nog steeds gebeurt!
Juist deze imperfecte manier van Passie spelen en zingen - met
zeven koren en zoveel verschillende stemmen, met spelers en
dirigenten en technici, allemaal onzeker maar allemaal 'begeesterd'
- deed mij op een heel nieuwe manier ontdekken, dat het
'gepassioneerde' gebeuren van toen in Jeruzalem nog steeds doorgaat:
nú, in journaal en krant, maar vooral in mijzelf. Telkens worden de
rollen weer verdeeld. Was ik dit jaar misschien meer Pilatus, of
Petrus, volgend jaar kan ik zomaar Maria Magdalena zijn of wie weet:
een engel.
Hoe dan ook: de Passie blijft een spannend gebeuren. Want die
Jezus van Nazareth blijft een lastpost. Iedere keer blijft Hij mij
vragen: "En jij? Wie ben jij? Waar sta jij?"
Dit soort vragen bleven mij bezig houden. Zo werd de Stille Week een
Goede Week.
Met dank aan de Lastpost! En aan iedereen die daarin een rol
heeft gespeeld!
Frans van Schaik, maart 2016
|
terug
