De digitale ZIN

"Studenten leren beter als ze actiever zijn." Daar heeft u geen deskundige voor nodig, om dat te bedenken. Geef ze duidelijke opdrachten, laat ze iets maken. Maar dan? Wie kijkt dat allemaal na? En hoe krijgen ze een behoorlijke reactie op hun werk?

Er zijn duizend manieren om dit probleem aan te pakken. We volgen een eenvoudig praktijkgeval.Toelichting over LBK-traject  

    
Onderwijsadvieselement 11
2008
update: 2008
status: vitrine
info: Naar de statusinfo van dit onderwijsadvieselement

U bent een meer of minder bekwaam docent: u verzorgt onderwijs; de studenten leren. Misschien gaat het allemaal wel vanzelf goed, zonder dat u weet waarom. Of er gaat iets niet goed, maar u weet niet waar het aan ligt. Of misschien vinden uw collega's wel iets anders dan u zelf.
Een belangrijk aspect van de onderwijskwalificatie is uw inzicht in uw eigen handelen.  Alleen doordat u zich bewust bent van wat u wel en niet doet, kunt u uw docentschap blijven verbeteren.

Dit instrument helpt u daarbij: het vraagt in hoeverre u iets doet, en meteen in hoeverre u zich daar bewust van bent. Het zijn geen makkelijke vragen, maar ze helpen wel. Vooral als u kijkt naar de verandering in uw antwoorden gedurende de tijd: u vult de antwoorden nu in, en over een of twee jaar nog eens. Of als u uw eigen score vergelijkt met de scores die een vertrouwde collega geeft over uw onderwijs.

Wat is het?

De digitale ZIN is een Excel-bestand met verscheidene werkbladen. In elk werkblad zit dezelfde lijst met vragen. Per keer vult u één werkblad in. Er zijn ook werkbladen die u door uw collega's kunt laten invullen.

Eén werkblad vat alles samen. Aldus ziet u een overzicht van uw ontwikkeling, en/of van het verschil tussen uw mening en die van uw collega's.

De werkbladen kleuren uw scores: verschillende tinten grijs en groen. Opengelaten velden zijn blauw of wit. Aldus krijgt u meer overzicht over aspecten die nog aandacht behoeven en aspecten die 'in orde' zijn.

Belangrijk: bij elke vraag en bij elke score kunt u een korte tekst toevoegen - een nuance, twijfel, vraag of verzuchting. Dit kan bij latere beschouwing van uw scoring zeer behulpzaam zijn.

Wees vooral eigenwijs

Ongetwijfeld kunt u zich soms niet vinden in de vragen of de betekenis van de scores of de wijze van verwerking. Dat kan geen kwaad: het instrument is alleen voor u zelf en het is alleen bedoeld om u te helpen bij het beschouwen van uw eigen functioneren als docent (dat is de zelfreflectie).

 

Hoe gebruikt u deze handleiding?

Indien u de 'digitale ZIN' nog niet heeft, download dan eerst de laatste versie (rechtermuisknop, doel opslaan als...)

Deze handleiding is niet geïllustreerd en dus slecht te begrijpen zonder het Excelbestand erbij.

Praktisch:

  • Schakel met Alt+Tab heen en weer tussen dit venster en het Excelbestand
  • Of print deze handleiding.

Naar keuze:

  • U leest de handleiding en probeert uit wat u leest
  • U dwarrelt eerst wat door het Excelbestand en leest daarna pas de handleiding

Advies:

  • Probeer alles eerst uit zonder u druk te maken om de inhoud. Sluit dan het bestand af zonder het op te slaan, open het opnieuw en ga serieus aan de slag.

Portfolio

U kunt de ingevulde ZIN gebruiken in het portfolio.

In de portfoliotoetsing is vooral uw reflectie over uw docentschap van belang: die heeft de vorm van tekst, niet van lijstjes met scores.  Als u wilt kunt u delen uit de ZIN opnemen als illustratie bij uw reflectie.

Bij uw portfolioontwikkeling kunt u de ZIN gebruiken om de mening van een collega te vragen over uw functioneren. Door die vervolgens met uw eigen mening te vergelijken, en dat weer met haar of hem te bespreken, ontwikkelt u niet alleen uw portfolio, maar ook uw eigen docentschap.

Handleiding

Werken met het bestand

Haal het excelbestand op en sla het op op een geschikte plaats op uw vaste schijf. Bedenk, dat u misschien wel gedurende twee jaar af en toe in dit bestand verder werkt. Maak regelmatig een veiligheidskopie.

Eerste gebruik

U begint in het werkblad Zelf 0 of Zelf 1. De eerste is bedacht voor een 'nulmeting', bijvoorbeeld als u aan een BKO-traject begint. Qua werking zijn alle werkbladen 'Zelf' gelijk.

Aanvankelijk kunt u alleen typen in de lichtblauwe velden; de overige zijn beschermd.

  • Advies: verwijder de bescherming niet (doe dat pas bij Spring naar een plek verderop in deze pagina geavanceerd gebruik)
  • Als u geen score kunt geven, laat u het veld open (dat betekent ook wat).
  • Anders typt u uw score:
    1 = niet of vrijwel niet
    2 = enigszins, matig, kan beter
    3 = goed genoeg
  • In de eerste kolom geeft u aan in hoeverre u iets doet
  • In de tweede kolom geeft u aan in hoeverre u zich daar bewust van bent
  • In de derde kolom komt vanzelf het product van de scores.
  • Op grond van de scores krijgen de cellen een kleur.
  • In de vierde kolom kunt u een korte zin met commentaar toevoegen.
  • Geef eventueel linksboven in het blauwe veld dit blad een titel, bv:  'mei 2008 (inclusief ')

Het werkblad 'Overzicht'

Op elk moment kunt u tussen de bladen schakelen. Het blad OVZ vat de scores uit de werkbladen samen. Dit blad heeft pas nut als u verscheidene bladen hebt ingevuld.

Indien u niet vertrouwd bent met werken met werkbladen, oefen dan even met schakelen.

Tweede gebruik

Na verloop van tijd vult u een volgend blad in, zonder naar de vorige bladen te kijken. In het overzicht ziet u daarna uw ontwikkeling - dat is zowel de ontwikkeling van uw docentschap als de ontwikkeling van uw denken daarover.

Invullen door een collega

Misschien vraagt u een collega ook eens om haar mening. Daarvoor zijn de bladen Ander, waarin alleen gevraagd wordt in hoeverre u iets doet (en niet naar of u zich daar bewust van bent).

Handel als volgt:

  • Maak een veiligheidskopie van uw bestand
  • (als alles goed gaat doet u daar niets meer mee)
  • Mail uw bestand naar uw collega
  • Verzoek haar om alleen het blad Ander 1 in te vullen en niet naar de andere werkbladen te kijken
  • Verwijs haar eventueel naar deze handleiding
  • Wacht tot u uw door haar ingevulde bestand terugkrijgt
  • Beschouw het werkblad OVZ
  • NB: dit gaat ook met mannelijke collega's.

Geavanceerd gebruik

De werkbladen zijn beveiligd om onbedoelde verminking te voorkomen; vandaar dat u alleen in de blauwe velden kunt typen. Maar: het is uw bestand. Via het menu kunt u van elk blad de beveiliging opheffen. Advies: maak eerst een veiligheidskopie. Dan is het verder van uw Excel-vaardigheid afhankelijk wat u allemaal aan dit bestand kunt veranderen.

[Hier is nog een toelichting voorzien over het extraheren van werkbladen voor gebruik in een digitaal portfolio. Dat gaat namelijk niet vanzelf goed maar het kan wel.]

Testfase

De digitale ZIN en de handleiding zijn in februari 2008 ontwikkeld. De opgenomen vragen zijn gelijk aan de originele ZIN (een Word-document).

We hopen in de komende maanden voldoende ervaring op te doen om te kunnen beslissen of we hiermee verder gaan (en ook de zes andere ZINs aldus interactief maken). We vragen u daarom al uw bevindingen door te geven, in een forum in de Blackboardcourse vanwaaruit u gevraagd bent aan dit experiment mee te doen.

Globaal zijn er vier vragen:

  • Is de digitale ZIN technisch in orde en praktisch bruikbaar?
  • Voldoet de handleiding?
  • Zijn de vragen te beantwoorden en zijn de antwoordcategorieën adequaat?
  • In hoeverre is de ZIN geschikt voor portfolio-ontwikkeling, uitwisseling, en reflectie.

Al uw reacties worden zeer op prijs gesteld!


   

  

 
Over dit onderwijsadvieselement 11

Dit element is in 2008 ontwikkeld als proef om te bezien of een digitaal instrument maakbaar en bruikbaar zou zijn. Deze proef is nooit echt geëvalueerd; nochtans wordt deze digitale versie met enige regelmaat door BKO-cursisten gebruikt.
Dit element is sinds 2008 niet meer geredigeerd.
Meer over de BKO:  www.ru.nl/oo/bko
Het permanente adres van dit element is www.willibrordhuisman.nl/onderwijsadvies/11
 
Status:Toelichting over de status van deze onderwijsadvieselementen vitrine 
naar inhoud

   

  

naar inhoud
Context & colofon

U ziet een 'onderwijsadvieselement' dat ik in mijn onderwijsadviespraktijk gebruik of gebruikt heb.
Deze elementen zijn veelal achtergrondmateriaal bij workshops, cursussen en advieswerk; bovendien worden ze gebruikt voor zelfstudie, bijvoorbeeld in het kader van de BKO.
De meeste heb ik ontwikkeld bij IOWO, dat inmiddels opgeheven is. Ik werk ze af en toe bij, of ik laat ze juist historisch intact; let op het jaartal en de status.
Onregelmatig maak ik ook nieuwe.
De index geeft u een overzicht van de onderwerpen en statussen.
Ik stel uw reacties zeer op prijs.

 

Willibrord Huisman, 2002 - 2021

 

www.willibrordhuisman.nl/onderwijsadvies
www.ru.nl/docenten (Radboud Universiteit, Teaching and Learning Centre)
Naar de index van de onderwijsadvieselementen (nieuw venster)© Willibrord Huisman: niet kopiëren, graag naar verwijzen. Toelichting over verwijzing opnemen
 
NB: Als u dit kunt lezen, heeft u vermoedelijk een afdruk in handen. Deze onderwijsadvieselementen zijn evenwel ontworpen voor interactief gebruik, met als gevolg dat essentiële informatie niet afgedrukt wordt; zo ziet u van een reeks afbeeldingen alleen de eerste. Neem gerust contact met mij op voor anderssoortige presentaties van deze materie.